shape

Samen aan zet met de partners van school

Charlotte Dopper Charlotte is werkzaam bij het Nederlands Jeugdinstituut op het gebied van onderwijs en veiligheid. Voorheen was zij leerkracht en schoolleider in het basisonderwijs. 21 september 2020

Pesten pak je samen aan. Om een kind dat gepest wordt zo goed mogelijk te ondersteunen, is er een breed netwerk nodig. Hoe kan de school daarin samenwerken met partners? In deze blog vertellen een aantal professionals in en rond het onderwijs over mooie samenwerkingsinitiatieven van scholen met ouders, maatschappelijke partners of partners uit de jeugdhulp.

Blog

Sociaal veilige school

Scholen zijn wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat kinderen zich veilig voelen. Een veiligheidsplan en een anti-pestprotocol kunnen daarbij helpen. Een anti-pestprotocol geeft kinderen, leerkrachten en ouders duidelijkheid over hoe er wordt gehandeld bij pesten op school. Ook kan er gekozen worden uit een van de anti-pestinterventies. Een sociaal veilige school is een belangrijke basis voor een positieve ontwikkeling van kinderen.

Verschillende omgevingen spelen een rol

Kinderen zijn op zoveel meer plekken dan alleen op school. Overal waar kinderen elkaar ontmoeten bestaat de kans dat er wordt gepest. Denk aan sportverenigingen, hobbyclubs, op straat, tijdens het werk of thuis door broertjes of zusjes. Het komt geregeld voor dat als een kind pest of gepest wordt, dit lang niet altijd in elke omgeving gebeurt. De plek op school kan bijvoorbeeld als vervelend en onveilig worden ervaren, terwijl de voetbalvereniging favoriet is. Zo kunnen in verschillende omgevingen, verschillende beschermende of belemmerende factoren een rol spelen.

De wijk

Dennis de Vries, directeur van Stichting Vreedzaam, stimuleert met het concept van de Vreedzame Wijk de gedachte dat iedereen een rol als opvoeder heeft en samenwerkt aan een positieve en sociale gemeenschap waarin men elkaar kent. ‘We weten dat pesten altijd ontstaat in een sociale context, en deze omgeving kan pestproblematiek versterken of juist verminderen. Vanuit Vreedzaam hanteren we de visie dat we dit willen tegengaan door juist met de brede omgeving samen te werken om allereerst pesten te voorkomen.’ Een voorbeeld is het werken met oudermediatoren die conflicten in de wijk tussen kinderen oplossen door middel van mediatie.

“De meerwaarde van dit soort initiatieven is dat we werken aan het creëren van democratische oefenplekken in de wijk, zodat kinderen hun geleerde vaardigheden op school ook kunnen inzetten buiten de schoolse context.” (Dennis de Vries, Stichting Vreedzaam)

Sportclubs

Patrick Looijen, sportdocent in Utrecht, ziet grote meerwaarde in samenwerken met andere partijen rond de school zoals sportclubs uit de buurt.

“Kinderen genieten van omgevingen die anders zijn dan de schoolcontext en het is belangrijk dat we met professionals afstemmen dat het in die verschillende omgevingen veilig is en blijft voor kinderen.” (Patrick Looijen, sportdocent)

Sportclubs in Utrecht introduceren zich daarom op scholen  door middel van combinatiefunctionarissen, die daar hun kennis over specifieke sporten delen. Het onderwijs zet zich daarnaast in om de pedagogische kwaliteit bij sportclubs in de buurt te verbeteren. ‘Uiteindelijk levert dat voor pesters en slachtoffers een verbetering op van de voorwaarden waaronder zij op school én op de sportclub sporten met elkaar. Zo wordt hopelijk het speelveld als veilig en speels ervaren door alle kinderen,’ aldus Looijen.

Inzet van jongerenwerk

Tarik Hamdiui, jongerenwerker in Arnhem, kan door de samenwerking met school beter signaleren en eerder actie ondernemen. ‘Jongeren hebben verschillende leefwerelden, die voor hen door elkaar heen lopen. Wat op straat gebeurt is voelbaar in de school, wat op school gebeurt is thuis terug te zien, enzovoort.

“Het is belangrijk dat een signaal dat op school opgepikt wordt, ook bij de jongerenwerkers bekend is en andersom. Dan kun je signalen eerder duiden en gezamenlijk aan de slag gaan als dat nodig is.” (Tarik Hamdiui, jongerenwerker)

In het samen handelen kunnen school en jongerenwerk elkaar aanvullen. De school is in staat een duidelijke norm te stellen door consequenties te verbinden aan het gedrag. De jongerenwerker kan zich op de ontwikkeling van de jongeren focussen en hiermee aan de slag gaan.’

Samen aan zet

Goede samenwerking tussen de verschillende leefdomeinen van een kind kan helpen in de aanpak tegen pesten. Helaas bestaat een preventieve aanpak in de praktijk (nog) regelmatig uit goedbedoelde, losse projecten en interventies zonder goede afstemming. Daardoor zijn de effecten niet alleen beperkt, ze kunnen ook weer snel uitdoven. Alleen een anti-pestprogramma op school kan in die context nut hebben, maar heeft weinig effect op het gehele leven van een kind. Er is meer nodig. Pesten vraagt om een integrale aanpak op school, thuis, in sportverenigingen, bij hobbyclubs en via (sociale) media.

Waar begin jij mee om pesten tegen te gaan en sociale veiligheid te versterken? En met wie ga je dat doen? We zijn immers samen aan zet!

Voor meer informatie over pesten ga je naar het kennisdossier van het NJi.