Wat zijn de goede voornemens van jouw klas?

We zijn beland in de Zilveren Weken; de periode na de kerstvakantie. Bekend om de roerigheid in de klas en het (her)vinden van een fijne groepsdynamiek. Is jouw klas de enige klas die nu aan het stormen is? En hoe ga je goed het nieuwe jaar in? Allereerst is het heel normaal om deze periode zwaar te vinden. De leerlingen of studenten moeten elkaar weer vinden en jij als leraar moet dat in goede banen leiden. Om je te laten zien dat meer van je collega’s hiermee worstelen, delen we graag een casus met je, die binnenkwam bij het Adviespunt van Stichting School & Veiligheid (030-285 66 16).

Iris, zorgcoördinator en orthopedagoog bij een middelbare school in Nieuwegein belt op dinsdagmiddag het Adviespunt van Stichting School & Veiligheid op. Het valt haar op dat er bij de eerste klassen van het vmbo een zeer onveilige sfeer hangt. Ze maakt zich zorgen en wil hier graag even over sparren. Frans van het Adviespunt denkt graag met haar mee.

Iris vertelt dat er met name in één specifieke klas een toxische sfeer hangt. Er worden vervelende dingen naar elkaar geroepen en met spullen gegooid in de kleedkamers tijdens gym. Iris denkt dat deze onrust komt doordat er een aantal leerlingen van het speciaal onderwijs komen en ze -mede door corona- een rare overgang hebben gehad van het basisonderwijs naar de middelbare school. Ook weet Iris dat er veel individuele problemen spelen in deze klas. Tot nu toe hebben ze verschillende interventies gedaan, zoals groepsplannen en individuele gesprekken met leerlingen. Ook zijn de ouders ingelicht over de situatie in de klas. Ze weet niet zo goed meer wat ze nu nog meer kan doen, maar wel dat er ingegrepen moet worden, voordat het erger wordt.

Frans is blij dat Iris heeft gebeld; want nu kunnen ze samen nadenken over een passend plan van aanpak. Frans stelt voor om, gezien de heftigheid van de situatie, meteen een ochtend vrij te roosteren en de tijd te nemen om met de klas in gesprek te gaan. Wat speelt er nou écht? De interventies die ze tot dan toe hebben toegepast waren vooral buiten de groep om. Het is verstandig om nu eens te kijken naar hoe de groep er zelf in staat. Frans zegt daarnaast dat het goed is om naar de groep uit te spreken dat het belangrijk is dat eerst iedereen prettig naar school kan, voordat de lessen weer verder kunnen gaan. Hij adviseert om de klas aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid hierin. Een veilig klassenklimaat creëer je namelijk samen. Het nieuwe jaar is een mooie aanleiding om met de klas samen goede voornemens op te stellen, die te maken hebben met de sfeer in de groep. Hoe willen ze met elkaar omgaan het laatste half jaar? Wat vinden ze belangrijk? Hoe krijgen ze dat voor elkaar? Laat ze allemaal een goed voornemen op een groot vel papier schrijven waarmee ze bijdragen aan hun gezamenlijke doelen en hang deze op een zichtbare plek op. Zo kan je er ook makkelijk naar verwijzen op het moment dat deze verbroken (lijken te) worden.

Daarnaast gaf Iris aan dat er op school verschillende meningen zijn over in hoeverre ouders betrokken moeten worden. Frans geeft aan dat het belangrijk is om ouders te betrekken. Iedere ouder wil immers dat diens kind fijn naar school kan. Ouders zijn de opvoedpartners; je kan niet zonder elkaar. Daarnaast spelen ouders een heel belangrijke rol in het in gesprek gaan met hun kind over wat er speelt in de klas en de rol die hun eigen kind daarin heeft. Wanneer school en ouders hierin goed met elkaar samenwerken kan er meer worden bereikt. Iris is het daar volledig mee eens en gaat opnieuw hierover in gesprek met collega’s. Ook is het inschakelen van het Aanspreekpunt Pesten een goed idee. Het aanspreekpunt kan helpen om de situatie in kaart te brengen en kan meedenken in welke acties mogelijk zijn om pestsituaties op te lossen.

Als laatste geeft Frans nog mee dat er iets meer geduld nodig is nu. Door corona en opnieuw een verlengde kerstvakantie duurt de stormingsfase nu eenmaal langer. Frans sluit af door te zeggen dat dat Iris al heel goed op weg is en dat ze altijd het Adviespunt weer kan bellen als ze daar behoefte aan heeft.

Deze casus is op waarheid gebaseerd, maar in verband met privacy zijn (plaats)namen en een aantal details veranderd.